Hosta collectie bij OpdeHaar tuinen

Op deze pagina over Hosta bij OpdeHaar vindt u informatie over:

Hosta’s – niet veeleisend

Een hosta collectie is van onschatbare waarde voor de schaduwrijke tuin en daarom hebben wij een vrije groot hosta collectie. Samen met hemerocallis (daglelie) en heuchera is het een favoriete soort van de Amerikaanse veredelaars en veel variëtitieten komen oorspronkelijk uit Noord Amerika. In Nederland hebben wij een aantal expert kwekerijen, met name de firma Fransen in Ter Aa is onze favoriet. Degenen die geïntereserd zijn in een systematsich overzicht van hosta’s kunnen een bezoek brengen aan Arboretum Trompenburg in Rotterdam. Hier zijn de variëteiten overzichtelijk in alfabetische volgorde gerangschikt.

Hosta zijn niet veeleisend in hun kweekbehoeften mits ze nooit uitdrogen. Toenemende droogte vanwege factoren zoals wortel of blad expansie van aangrenzende bomen en heesters kan in het wegkwijnen van uw plant resulteren. Tijdens een droge zomer, kan een te droog geworden hosta zichtbaar kleiner gaan groeien en zal beslist de jaar daarop een stuk minder zijn. Een blijvende vochtige bodem is een absolute “must” wilt u de reuzen zoals Empress Wu en Sum and Substance tot hun volle omvang laten groeien – een mulch en bemesting in het voorjaar helpen ook hierbij. Ga absoluut geen hosta in een droge bodem proberen tenzij u bereid bent om regelmatig water te geven!

Alle foto’s waren in onze tuin genomen. Klik op de foto’s voor een grotere beeld en een slideshow

Hosta types

Als niet-hosta specialisten leggen wij de nadruk op 4 eigenschappen:

Grote (reusachtige) planten en/of bladeren, zoals Hosta “Sum and Substance”

Hosta’s met decoratieve bladeren

Kleine planten en/of bladeren b.v. Hosta “Little Wonder”

Hosta’s met geurende bloemen

Nog een eigenschap zou geurende bloemen kunnen zijn maar de bloemen, althans naar onze smaak, zijn wat secundaire attributen. Toch kunnen de bloemen van een massa beplanting rondom augustus wel prachtig zijn. Terwijl er mensen zijn die de bloemen van hun hosta bewust gaan afknippen omdat ze van mening zijn dat ze het aandacht van het schouwspel van de bladderen afleiden, sommige planten hebben geurende bloemen en de bekende wit-bloeiende specie, Hosta plantaginea, is een klassiek voorbeeld hiervan. De beste uiteenzetting van het onderwerp blijft dat van de bekende Amerikaan , Tony Avent, onder de titel “Fragrant Hostas”. Zoeken met Google naar iets zoals “geurende hosta” levert voldoende informatie in het Nederlands op en u kunt ook meestal informatie op de websites van de hosta kwekers vinden.

Rode Hosta’s – De zwarte tulp onder de hosta’s

Hosta’s met opvallend rode stengels komen tegenwoordig tamelijk vaak voor en de paars-rood verkleuring gaat soms door in de bodem van de bladeren – (http://www.hostalists.org/hosta_list_rsh.php ).

De volgende mijlpaal is een hosta waarvan de rode kleur gaat significant door het blad – met andere woorden, een rode hosta. Bob Solberg is een bekend Amerikaanse hosta veredelaar die jaren bezig is in zijn Green Hill Farm kwekerij in de V.S. Reeds in 2009 heeft hij H. “Beet Salad” geïntroduceerd – in de lente heeft deze een dunne, rode rand op de bladeren. Verder kruisingen hiermee hebben recent in H. “First Blush” geresulteerd. en de tekst en foto zijn uit zijn kwekerij website overgenomen:

“ “First Blush” not only has green leaves with red petioles that extend into the leaf blade but also a thin red margin around the leaf, similar but much more dramatic than its parent “Beet Salad”. However, the most exciting thing about “First Blush” is that in spring the leaf between the veins will start to “blush”red from the tip of the leaf down toward the base. The leaves remain red here until temperatures surpass 92F degrees, usually in June. The color should persist longer in Northern gardens. Our first red-leaved hosta. We do plan to patent this hosta.“

Solberg 2015

Hosta Fransen van Ter Aa heeft een aantal planten in 2016 te koop aangeboden en de foto is inderdaad heel representatief. Rood/paars kleuren in planten zijn een gevolg van anthocyanin derivaten en hebben ook aandacht in de hosta wereld in het ontwikkelen van hele donkere bloem kleuren. Solberg richt zijn aandacht aan blad kleur en heeft zijn visie wel meerdere keren toegelicht :

https://www.scottarboretum.org/dreaming-of-a-red-hosta/ en

https://www.youtube.com/watch?v=t4e0IETk2LM.

De volgende hindernis in deze zoektocht is om de rode bladkleur stabiel te krijgen want, zoals Solberg aangeeft, bij temperaturen van net boven 30 graden Celsius is de kleur weg. Je vraagt je meteen af of de kleur terugkeert als je een plant een “koude behandeling” geeft! Enfin, de mechanisme / reden voor kleuren verandering zou een goede afstudeer onderwerp voor een jonge botanicus kunnen zijn! De beloofde Solberg octrooi verscheen eind januari 2018 onder nummer PP 28920 van de US Patent Office met als titel “Hosta plant named First Blush”.

Slakkenschade bij hosta’s

Hosta en slakkenschade zijn voor veel tuinmensen vrijwel synoniem en de zicht van een afgevreten stomp met bladderen die aan kant doen denken zijn al te vaak reden genoeg om nooit verder met hosta’s in de tuin te gaan. Jammer want dat schade is best redelijk goed onder controle te krijgen. Jaren geleden toen wij met de tuinen zijn begonnen had ik ook geregeld slakkenschade maar door korrels heel spaarzaam en op een verantwoorde wijze te gebruiken kreeg ik de schade snel onder controle. Tegenwoordig hebben wij honderden hosta’s overal in de tuinen en heel vaak gaat een jaar voorbij zonder dat ik in moet grijpen om slakkenschade aan te pakken.

Vogels, amfibieën en egels

Met de vele vogels, amfibieën en dieren zoals egels, is er kennelijk een soort evenwicht tot stand gekomen. Toch hou ik nieuwe hosta scheuten tijdens de lente heel goed in de gaten en bij het zien van schade strooi ik wat korrels (echter niet veel) in de beurt van de plant en dat herhaal ik ongeveer 3 weken later om eventueel de kroost vanuit slakkeneieren aan te pakken. Enfin, er zijn hierover artikelen genoeg op Internet te vinden – zie ook de website links (ook op de Engelstalige site) – en daarom zal ik mijn verdere opmerkingen wat gaan focussen aan de hand van de vragen en commentaren van onze tuinbezoekers.

Alles dat je kunt doen om dat moeiteloos glijden van een slak onaangenaam te maken helpt – denk aan iets fijn en scherp of kleine houtkorrels rondom de planten te strooien. U kunt ook een dodelijke lokstof zoals een ingegraven kommetje bier proberen. Als u overtuigd bent dat een leger slakken op de loer in de grond aanwezig is dan kunt een meer geraffineerd aanpak met parasitisch aaltjes ofwel nematoden gaan overwegen – dat zijn nu beschikbaar voor de amateur.

Slakkenkorrels de optimale balans

Bij ons blijven slakkenkorrels de optimale balans tussen gemak en slagvaardigheid geven. De gedachte dat je bent met “gif” bezig is voldoende reden voor veel mensen om gewoon niet verder met hosta’s te gaan. Daarom wil ik een aantal gedachten met u delen en dan kunt u alles hopelijk wat beter gaan overwegen en beoordelen. Een basis slakkenkorrel bestaat uit een voer/lokstof dat is met slakken gif geïmpregneerd; verder zijn er toevoegingen om dieren, vogels en kinderen af te weren, iets om buien bestendigheid te verbeteren en een kleurstof om alles zichtbaar te maken. Een primaire regel is om de korrels heel spaarzaam te gebruiken. U wilt uw eigen slakken onder controle zien te krijgen en niet een feest voor slakken in de omringende tuinen gaan bouwen – denk aan dat lokstof eigenschap! Bovendien, als u veel korrels strooit dan verhoogt u de kans dat vogels en dieren gaan ze nieuwsgierig tasten.

Metaldehyde

De traditionele korrel bevat 3-4% van het organisch verbinding, metaldehyde als actieve stof. Dit middel maakt de slijmklieren van de slak kapot en het sterft op het einde van een goed zichtbaar slijmspoor. Metaldehyde breekt snel en veilig af in het milieu en, vooral na aanhoudende regen, is het soms nodig om meer korrels te gaan strooien. Het middel zelf is inderdaad toxisch voor warm bloedig wezens en daarom gebruiken wij korrels met een toevoeging dat in een extreem bitter en afwerende smaak resulteert (“Bitrex”). Gaat uw hond toch korrels doorslikken dan krijgt het wel buikpijn maar in de meeste gevallen is dat verdwenen voordat u de dierenarts bereikt.

Ijzer fosfaat korrels

De laatste jaren zijn er korrels die ijzer fosfaat als actief bestandsdeel gebruiken. Op zich is deze stof veilig voor mens en milieu en dat is vaak in publiciteitsliteratuur onderstreept. De formuleringen maken ook gebruik van een middel (EDTA) dat de ijzer wat makkelijker opneembaar voor en slakken en warm bloedig dieren maakt. Hierdoor is de voedsel verteringsmechanisme van slak dusdanig verstoord dat het kruipt onder de grond en sterft af – zonder zichtbare sporen. Ijzer is een essentieel element in onze lichaam en EDTA wordt in vele medicijnen gebruikt, maar zoals met vele chemicaliën als zij worden ingenomen in groot hoeveelheden kunnen zij wel schadelijk zijn.

Lees instructies op de verpakking

Met andere woorden, slakken korrels zijn in de praktijk effectief en veilig MITS ze zijn verantwoord gebruikt – lees goed dat kleine drukwerk op de verpakking! Denk eraan dat zelfs een geneesmiddel schadelijk kan zijn als u doseringen en informatie op de bijsluiter gaat negeren; hetzelfde geldt voor het gebruik van pesticiden in de tuin.

Vermeerderen van hosta’s

Een klassiek boek vertelt U jonge planten af te splitsen wanneer “punten” in het vroege voorjaar net zichtbaar uit de grond komen. Eigenlijk, als U naar de kweker gaat en een plant met meerdere stammen koopt, kan dat splitsen op elke tijdstip tijdens de groeiperiode gebeuren – wij spoelen de aarde van de wortels en snijden nieuwe planten af met een hobby mes. De laatste jaren heb ik er veel plezier in eigen zaailingen op te kweken die veel voorkomen rondom onze planten. Strikt gesproken zijn vrijwel alle zaailingen nieuwe hybriden, maar verreweg de meeste zijn, op het oog, of niets bijzonders òf komen overeen met de moederplant – dit in enig contrast met wat U ervaart wanneer verschillende akelei soorten bij elkaar zijn geplant. In de “Millennium Tuin”, zijn alle hosta’s langs de slootkanten zaailingen van H. sieboldiana “Elegans” en alle komen vrijwel overeen met “Elegans”, met een mogelijke uitzondering van vijf die een wat geel blad hebben.

Hosta Sports

Zoals gezegd, kweken wij veel zaailingen op in de hoop dat er een keer iets afwijkends en interessants te voorschijn komt. Iedereen die een studie van hosta variëteiten maakt, moet bemerken juist hoeveel afkomstig zijn van “sports”. – D.w.z. dat een overigens normale plant ineens een afwijking vertoont, zoals een andere bladvorm of -kleur en die stabiel blijkt te zijn bij vermeerdering. Dit in tegenstelling tot plantsoorten zoals rhododendrons en rozen. Misschien een gevolg hiervan is, dat er goede vooruitzichten zijn voor de hosta kweker die welbewust te werk gaat met zorgvuldige kruisingen. (Dit laatste gebeurt wel, en misschien ga ik nu buiten mijn boekje door te suggereren dat het niet genoeg plaats vindt.) Ik heb het onderwerp “sporting” met een kweker eens aangekaart en hij opperde dat chemicaliën en hormonen in microcultuur dit fenomeen wel zouden doen toenemen. Al neem ik het risico om op gevoelige tenen te trappen, ik moet wel zeggen dat uit vanuit het gezichtspunt van iemand die planten op hun decoratieve waarde hoofdzakelijk beoordeelt, sommige hosta soorten heel veel op elkaar lijken. In het geval van “sports” in bijzonder komt dit niet als een verassing wanneer men terug gaat in hun kweekgeschiedenis.

Een afwijkende bladvorm of -kleur komt voor wegens het activeren van een al aanwezig doch normaal sluimerend gen dat vervolgens voldoende stabiel blijkt om planten te propageren. Neem bijvoorbeeld een basis stel genen in iets zoals H.Fortunei – vermoedelijk zelf een complex hybride uit Japan; de H. “Hyacintha” variant heeft een aantal “sports” die op hun beurt ook sports hebben. H.“Hyacintha” gaf H. “Francee” daaruit kwam “ H. Patriot” die vervolgens H. “Loyalist” opleverde. Rondom dezelfde periode kwam H. “Fire ‘n Ice” op de markt dat blijkt een sport van H. “Francee” te zijn. In onze tuin zijn verschillen tussen H. “Loyalist” en H. “Fire ‘n Ice” heel moeilijk te vinden. Zonder heel kundige kwekers te willen beledigen, vraag ik me wel eens af, of wij moeten niet meet kritisch zijn met het erkennen van nieuwe hosta soorten die nauwelijks verschillen tonen. Aansluiting bij een enthousiaste vereniging zou een goed begin zijn – (www.hostavereniging.nl) voor diegenen die veel meer willen weten over deze plantensoort.

Hosta Virus X (HVX)

In de jaren ’90 is er een virusaantasting van hosta’s ondekt dat nu bekent staat als “hosta virus X” ofwel HVX . Nuttige informatie hierover en verdere links vindt U onder . Bespeurt U een vreemde blad verkleuring in Uw plant dan kan het zijn dat Uw hosta besmet is en niet een zgn. sport dat net is besproken. Een geinfecteerde plant moet compleet worden vernietigd – wortel en al – en Uw handen grondig schoon gemaakt. Licht mechanische schade (behandeling) is voldoende om deze verzwakkend en uiteindelijk dodelijke virus te verspreiden. Gelukkig kan de virus niet in de aarde overleven. Verder kan de symptomen van een HVX aanval pas enkele jaren na de infectie zichtbaar zijn en daarom kan een aangetaste plant betekenen dat een hele collectie of kweekveld is besmet. Daarom voeren de Nederlandse kweker Fransen een grondige testprograma uit om te kunnen garanderen dat hun planten HVX-vrij zijn.