Calycanthus chinensis & hybrids bij OpdeHaar tuin |
Op deze pagina over aroids bij OpdeHaar vindt u informatie over:
Calycanthus chinensis (Sinocalycanthus sinensis) is nog steeds veel minder bekend dan zijn naamgenoten vanuit Noord Amerika (Calycanthus floridus en Calycanthus occidentalis) en ook in zijn thuisland is het betrekkelijk zeldzaam in de natuur. De Heren W.C.Cheng en S.Y.Chang hebben het in 1963 onder de naam Calycanthus geïntroduceerd en, kort daarna, hebben de plant in een nieuw genus gedaan – vandaar de benoeming “Sinocalycanthus“. Een gevolg hiervan is dat men treft combinaties van namen in de handel zoals Sinocalycanthus chinensis maar het is nog steeds betrekkelijk zeldzaam. Artikelen die waardevolle inzichten in zowel de taxonomische en de vroege tuingeschiedenis van dit geslacht zijn in het Engels. Een leuke samenvatting van de plant in de V.S is door Gerald Straley geschreven. Om deze wetenschappelijke inleiding af te sluiten is het ook goed wijzen naar de referentie in The Flora of China.
Tuin en Natuur |
Calycanthus chinensis komt in een beperkt geografisch gebied in China voor op beboste heuvel hellingen in de Provincie Zhejiang. Het is een bladverliezende struik van 2 a 3m hoog en iets minder breed dat tamelijk snel groeit met een wat losse, open vorm. In de tuin zijn de kweekbehoeften best te vergelijken met die van acer, camellia of rhododendrons maar, vanuit mijn ervaringen van de laatste 10 jaren of zo, is het alles behalve een kieskeurige struik. Mijn plant heeft, bijvoorbeeld, altijd veel zon gehad omdat er was vrijwel niets over zijn kweekbehoeften te vinden in die tijd buiten een korte omschrijving door Roy Lancaster in een editie van Hillier’s Manual of Trees and Shrubs. Zelfs het feit dat het in Nederland goed winterhard is was toen onbekend. Eind 2005 heb ik ook de heester naar onze “Vuur en Ijs“ tuin verhuisd zonder enige zichtbare problemen. Inmiddels heb ik zaailingen en ik ben van plan om een aantal exemplaren in het bos te gaan proberen.
Sierwaarde van Calycanthus |
De struik zelf is wat “rommelig” en zijn echte sierwaarde ligt in de grote (7-9 cm), porceleinachtige bloemen die doet men wel aan camellia bloemen denken zoals de foto’s laten zien.
|  |
| Calycanthis chinensis | |
Ze komen te voorschijn op nieuwe hout in de vroege zomer (mei – juni) en soms wat spaarzamer nog een keer in augustus-september. Over de jaren heb ik gemerkt dat een soort zwarte vlek op de buitenkant van een bloemknop kan ontstaan dat blijft nadat de bloem is ontwikkeld. Het is beslist niet sierlijk maar schijnt ook niet met enige regelmaat voor te komen en ik heb daarom het indruk dat het iets met beschadiging van de knop door insecten of zoiets te maken heeft eerder dan met een ziekte of iets in kweek tekortschietingen of een kwaal/besmetting in de plant zelf. Als iemand wat meer informatie hierover heeft, hou ik me echt aanbevolen. Trouwens, ik merk dat in de tweede deel van zijn gezaghebbende boeken, Dan Hinkley oppert ook zo een mening ( “The Explorer’s Garden-Shrubs and Vines”, Timber Press 2009, ISBN 978-0-88192-918-8). Nog een min punt, maar straks meer hierover, is een gebrek aan bloemengeur. Toch, evenals voor de meeste camellias, betrap ik zowel mijzelf en bezoekers aan het ruiken aan de bloemen!
Vermeerdering |
Eind van de zomer komen er zaaddozen op de struik te hangen en, zijn er geen andere calycanthus soorten in de buurt, kunt U vrij zeker van zijn dat een Calycanthus chinensis eruit zult komen!
Ik heb vrijwel 100% ontkieming gehad nadat ik heb zaden in gewone, vochtige potgrond in een zaaibak direct gezaaid (november-december) en vervolgens alles in de kas over de winter gedaan. Planten komen in de lente te voorschijn en U kunt ze vervolgens gaan in potten doen; echter niets verder bijzonder dat ik heb gemerkt. Als U op het internet gaat op zoek naar zaad en verder handigheidjes dan raad ik U aan om in het Engels ook te gaan zoeken met de zoektermen “calycanthus chinensis” seed. Een van de meer informatieve postings is: http://www.robsplants.com/plants/CalycChine.php
Een belangrijke boodschap hieruit is dat wanneer U zaad koopt of opbergt zodat het uitdroogt – met andere woorden, niet vers gaat zaaien – dan vormt er een waterdicht oppervlak op het zaad dat ontkieming belemmert. U kunt kiemkracht herstellen door het zaad in warm water voor 24 uren eerst te gaan onderdompelen en/of vervolgens te gaan zaaien en een winter laten meemaken of in het echt of met een koudebehandeling in een koelkast te geven. Het nemen van stekken is kennelijk ook niet moeilijk alhoewel dat heb ik zelf nooit geprobeerd. Er zijn geen bijzonderheden hierover dat ik heb in de literatuur kunnen vinden en daarom kan ik U ook op geen speciale gerichte wenken attenderen.
Plaatsen in de tuin |
In mijn mening heeft Calycanthus chinensis niet voldoende sierwaarde om het als pronkstuk in de tuin te plaatsen. Als een achtergrond plant in een perk of als een speler in een bosrand beplanting lijkt me meer geschikt. Bij “Op de Haar” ben ik van plan om mijn zaailingen van vorig jaar in plekken in het bos in 2010 te gaan proberen. Zoals al eerder gezegd, de struik heeft een wat open character dat lijkt heel geschikt om een klimplant te dragen en iets zoals de juiste grootbloemige clematis dat bloemen door de zomer draagt lijkt een kandidaat hiervoor. Zodoende kan men de schijn wekken dat de bloeiperiode veel langer is dan Moeder Natuur zelf heeft voorgeschreven! Verder hangt alles af van Uw smaak – iets dat mij gepast lijkt is Clematis florida ” Sieboldii” of Tropaeolum speciosum
Nieuwe hybriden van Calycanthus |
Calycanthus soorten vanuit Noord Amerika, Calycanthus floridus en Calycanthus occidentalis, kunnen met elkaar hybriden vormen. Met het gemak van kennis achteraf is het geen verassing dat ze kunnen ook met Sinocalycanthus ook kruisen; het hebben van het idee om het te gaan proberen is door de inmiddels overleden Amerikaanse expert, J.C.Raulston en dat is sindsdien beschreven. Lees het rapport hier.
Gelukkig hoeven wij ook niet meer zorg over de naamgeving te maken omdat deze kruising tussen Sinocalycanthus chinensis en Calycanthus floridus draagt de naam Calycanthus X raulstonii ” Hartlage Wine” en U kunt rustig ” X” ook achterwege laten. Gewortelde stekken waren pas in 2000 aan de handel gegeven en zijn nu hier in Nederland verkrijgbaar. Mijn exemplaar heb ik bij Kwekerij Bulk in Boskoop in 2008 gevonden en heb het begin 2009 uitgeplant; toen was het ongeveer 70 cm. Door 2009 heeft het de neiging om meer in de breedte dan hoogte te ontwikkelen en dat schijnt een eigenaardigheid te zijn dat wat later gaat zich herstellen – dat zien wij wel tzt! Wat wel waar lijkt te zijn is een eigenschap om op heel jonge leeftijd te gaan bloeien zoals de fotos vanuit 2009 aantonen. Ik heb niet aan de bloemen geroken – een eigenschap vanuit de Amerikaanse ouder – maar was in de eerste instantie licht teleurgesteld over de vorm van de bloemen dat ook iets te veel van zijn Amerikaanse voorouder vertoonde in mijn mening.
Calycanthus x Raulstonii “Hartlage Wine” Foto’s mei 2008
Hartlage Wine” heeft als een soort baanbreker in calycanthus hybriden gefongeerd en het zal U niet verbazen om te leren dat medewerkers van J.C.Raulston zijn verder gegaan met zijn idee. Met de komst van het plantenoctrooi kunnen wij nu zeker over het achtergrond van de meest commerciële belovende exemplaren lezen. Er is een tamelijk complexe kruising nu waar de bloemen doet men aan die van een witte, geurende magnolia denken en het heet Calycanthus “Venus”:
Calycanthus Venus is ook inmiddels in Nederland te verkrijgen en is te zien in ons tuin.
Drie andere nieuwe hybriden zijn Calycanthus Floridus Athens, Calycanthus Floridus Ferox en Calycanthus Michael Lindsay
