Op deze pagina over Musa basjoo bij OpdeHaar vindt u informatie over:

• Musa basjoo kweken voor de lol
• Water, mest en zon
• Koud weer bescherming
• Lente explosie
• Bloemen, vruchten & bemesting
• 2010 Update
• Meer informatie

De bananen, zoals Musa basjoo, hebben mij de meeste voldoening bezorgd. Ze beginnen in maart als afgevreten stompen en, zoals door toverij, beginnen nieuwe groene bladeren vanuit het midden van de stam te ontvouwen. Heel fascinerend! Als eerst begint Musa basjoo die makkelijk 4m bereikte in zijn tweede jaar buiten in 2005. Een combinatie van hoge temperaturen en een heel nat periode in Augustus 2006 resulteerde in bijna 5m. In overeenstemming met de literatuur, Musa sikimensis schijnt wat hogere temperaturen nodig te hebben om tot groei te komen. Tegen het einde van de zomer is mijn Musa sikkimensis vrijwel, qua uiterlijk, hetzelfde als een basjoo – nieuwe bladeren tonen weliswaar een rode gloed aan de onderkant. Mijn plant is van zaad afkomstig en ga ik  hem ooit vervangen dan zou ik zorgen dat ik de “Red Tiger” variant met rode strepen kreeg. Als het je enige wens is om een flinke banaan te kweken, blijf dan bij Musa basjoo. Een laatste punt, zorg dat de plant niet in de wind staat anders zijn de bladeren gauw aan flarden.

De eigenschap van explosieve groei die men vaak in bananen en andere subtropische planten aantreft is afhankelijk van de juiste kweekomstandigheden dwz. de juiste hoeveelheden voeding, veel water en volop zon in het geval van bananen. (Hierbijis Musa itinerans een mogelijk afwijkende soort wat zon betreft omdat deze vanuit de schaduw van natte bossen in Yunan afkomstig is. Musa Itinerans is in zijn thuisland iets van een reus maar bij ons buiten is overwinteren onder dezelfde condities als voor Musa basjoo en Musa sikkimensis mij niet gelukt.  Voedsel bij ons komt in de vorm van verrotte koeienmest aangevuld met kunstmest korrels.In de praktijk heeft de koeienmest voor meer dan 95% van de voeding dienst gedaan met het vervolg dat wij van reuze, gezonde bladderen hebben kunnen genieten maar, tot 2009, geen bloem of fruit. Ik zal straks hierop verder ingaan. Zoals eerder opgemerkt, water loopt hier normaal gesproken goed weg dus ik zorg voor voldoende voorraad voor de gunnera en bananen door middel van ondergrondse vijvers. Op een diepte van tussen 1 en 1,5m liggen schotelvormige lagen agrarisch folie. Wortels kunnen in en rondom dit geheel groeien en tijdens droog weer, zijn enkele minuten met de slang voldoende voor een paar weken water

‘S winters, dek ik de stam en het wortel systeem af met een laag droge bladeren met een noppenfolie dak er overheen om alles droog te bewaren. De ondergrondse vijvers blijven ook daarmee droog. Een combinatie van te veel vocht en geen groei zijn funest voor de meeste exotische planten, bananen in ieder geval zeker. Een banaan stam moet U zien als een kolom water bijeen gehouden door een heel tere organische vezel die meteen kapot gaat bij het bevriezen.

Klik op de foto’s voor een grotere beeld

Banaan winter bescherming stap 1 Banaan winter bescherming stap 2 Banaan winter bescherming stap 3 Banaan winter bescherming stap 4 Banaan winter bescherming stap 5 Banaan winter bescherming stap 6

Musa sikkimensis

In de lente, komt de nieuwe groei vanuit het centrum van de stam. Als U de overgebleven stam voorzichtig terug gaat snijden na de winter, stopt U zodra U een groene punt in het centrum tegenkomt. 

Temperaturen in de lente schijnen een belangrijk rol in het stimuleren van de groei te spelen. In 2006 hadden wij een bijzonder lange gure periode. Musa basjoo kwam heel traag op gang vanuit 80cm stammen dat ik had, dankzij bescherming gedurende de winter gebracht. Ook in het geval van Musa sikkimensis kreeg ik de indruk dat een groene groeipunt was begonnen in 3 schijnbaar gezonde stammen op een zonnige dag.

Helaas gedurende 3 weken zijn de stammen gewoon afgetakeld – ze zijn niet duidelijk verrot maar zijn toch onder de kracht van water uit een tuinslang uit elkaar gevallen. Dit was niet zo in het geval van Musa basjoo die bleef gewoon intact.

Bij de aanvang van echt warm weer is Musa sikkimensis krachtig vanuit nieuwe scheuten begonnen. Hans Prins schijnt ook moeite te hebben gehad met het overhouden van stammen opsikkimensis. In het kader van global warming en mildere winters(?) geloof ik dat een studie van temperatuur en het begin van groei in de verschillende banaan soorten heel interessant om niet te zeggen leerzaam voor de Nederlandse tuinman zou kunnen zijn.

De winter van 2008/2009 leek meer op een normale winter wat lage temperaturen betreft dan wat wij in de voorafgaande jaren hebben ervaren en zelfs de lente begon hier opmerkelijk later dan wij  gewent zijn. Ik heb de meter-dikke laag van droge bladderen van de Musa basjoo pas 1 april verwijdert en ik heb dit eerder nooit zo laat gedaan. Terwijl de meter-lange Musa basjoo stammen hard en gezond onder de bescherming waren gebleven, was mei al in zicht voordat een duidelijk bladontwikkeling op gang kwam – dat was ook veel later dan in voorafgaande jaren het geval was geweest. Vervolgens ging alles in rap tempo verder en enige vrezen voor mogelijke winterschaade waren al gauw vergeten. Eind september zag ik tot mijn verbazing dat er een bloem was ontstaan op een stam ( zie foto). Dat was niet zo makkelijk te zien vanaf de pad en daarom weet ik niet wanneer dit bloeiproces is begonnen. In ieder geval heb ik de stammen niet terug gesnoeid voor de winter bescherming tot 10 december wanneer het duidelijk was dat een vorst periode op komst was. Mijn bedoeling was om alles zoveel mogelijk te laten ontwikkelen – vergeet niet dat november was de mildste ooit in Nederland met middag temperaturen tot rondom 15 graden C. De vorst kwam zoals keurig voorspelt op 12 december binnen vallen. Toen ik een paar dagen eerder de banaan stammen terug snoeide, kwam ik nog twee bloeiende stammen tegen. Alle drie de bloemen heb ik in een vaas gezet en U treft een aantal foto’s hier beneden aan.

Een tweetal vragen komen bij mij op – ten eerst, waarom nu in 2009 ineens bloemen en, ten tweede, hoe kan ik het proces elk jaar zich laten herhalen met mijn planten buiten in de tuin? Ik heb betrekkelijk weinig op Internet kunnen vinden behalve foto’s van anderen die overeen komen met de beelden boven maar niets specifiek over hoe men de bloei proces kan bevorderen enz. Ik heb het in mijn hoofd gehad dat bloemen kwamen pas tot ontwikkeling op een stam dat meer dan een jaar oud is. Als je stammen tot 1 m terugsnoeit in de herfst en dan na de winter gewoon weer laat ontwikkelen, ben je toch in wezen met een tweejarige stam bezig?

Misschien komt een verklaring voor in een stuk van een schrijver in Nieuw Zeeland (http://www.subtropical.co.nz/writingBanana06.html ) . Hij vertelt dat het bloeiproces komt op gang wanneer een plant voldoende blad heeft ontwikkelt en is niet seizoenverbonden . Verder herrinert hij dat een bemesting met een kali-bron  helpt met bloem en vruchten ontwikkeling. Terugdenkend over mijn geval is blad ontwikkeling altijd superb geweest ook in 2009, en ook ondanks een laat begin zelfs. Dit komt omdat ik heb altijd een vracht koeienmest rondom mijn plant gedaan . Dit is een rijke bron van stikstof dat blad ontwikkeling bevordert. In 2009 was ik met nieuwe perken in de tuin bezig en mijn bananen waren een beetje verwaarloosd in zover dat ze geen koeienmest kregen maar wel handen vol  algemene kunstmest wanneer ik aan dacht. Wanneer U denkt dat een symptoom van een wat eenzijdige bemesting( in dit geval stikstof ) kan een ogenschijnlijk gebrek aan overige elementen zijn ( dwz kali en fosfaten in mijn geval) dan is een mogelijke verklaring voor geen bloemen of vruchten tot 2009 voor de hand. Mijn pogingen om blad ontwikkeling tot een maximum te brengen hebben eigenlijk, wegens een kali gebrek, bloemen formatie geremd tot 2009 toen ik een “gebalanceerde” bemesting heb uitvoerd. In 2010 kan ik mijn hypothese gaan testen – komt U een keer langs om te zien of ik gelijk heb !?

Musa basjoo in knop Musa basjoo knop Musa basjoo bloem Musa basjoo bloem Musa basjoo bloem Musa basjoo zeer kleine bananen Musa basjoozeer kleine bananen

De eerste vorst kwam pas rondom 12 december 2009 bij ons na een uitzonderlijke warme november maand maar vervolgens bleef het koud. Begin april 2010 heb ik gemerkt dat een aantal stammen van mijn banaan leken weg te kwijnen en mijn eerste gedachte was dat ze door een nachtvorst waren aangetast. Toen heb ik gerealiseerd dat het ging om de stammen die vrucht/bloemen in 2009 hadden gedragen. Vervolgens met de warmere meidagen, kwamen er allerlei nieuwe scheuten van rondom de afgestorven stammen. Hun verdere ontwikkeling ging eerst langzaam maar kwam goed op gang vanaf begin September. Een mogelijke verklaring hiervoor (eigen verzinsel dus misschien niet geheel goed!)  ligt in het feit dat de bestaande, gesnoiede stammen hebben zich krachtig ontwikkeld en nam daarvoor een boel van de beschikbare vocht en voedsel. Pas toen de behoefte hiervoor was afgenomen kwam er wat vrij voor de jonge scheutjes (?) Wat als feit overblijft is dat mijn banaan dreigt om een veel meer dichte bos stammen te gaan ontwikkelen en, aannemend dat de plant de koudste december maand in meer dan een eeuw overleeft, moet ik in 2011 gaan beslissen of ik het gaat uitdunnen of niet. Tot slot en voordat ik het vergeet, er waren in 2010 geen bloemen/banaantjes te herkennen.

In 2021, de zelfde Musa basjoo groeit nog steeds!

Ter informatie, een interessante artikel in de Royal Horticultural Society tijdschrift, “The Plantsman” (vol 7, deel 3, p156-161, 2008), onder de titel “The origin of Musa basjoo” geschreven door David Constantine omschrift hoe de “Japanese vezelbanaan” is eigenlijk een andere plant. Vezel is afkomstig van een wat minder winterharde plant op de Ryuku eiland en de verwarring is door niemand minder dan von Siebold veroorzakt. Musa basjoo is eigenlijk een decoratieve tuinplant dat was uit China door Japanese tuinliefhebbers geimporteerd.

Voor meer informatie over exotische planten in OpdeHaar tuinen, Klik hier