Geschiedenis van OpdeHaar tuin – Twee hectare aaneengesloten tuinen |
De geschiedenis van OpdeHaar begint in de 13de eeuw. Aan de rand van Amersfoort vlakbij het kruispunt Hoevelaken, in het centrum van ons land, geeft een bos van grote bomen de plaats van een oud landgoed aan. Precies waar het oorspronkelijke kasteel uit ca 1410 stond blijft onzeker maar het was wel op enige afstand van het huidige “chateau” dat het landgoed van Huize Hoevelaken nu markeert. Dit landhuis dateert uit 1923 en was sinds 1963 tot 2017 eigendom van het Bouwfonds Nederlands Gemeenten. In 1963 ging het overige bos grotendeels naar de Stichting Geldersch Landschap. “Op de Haar” dateert uit 1958 en bleef de zetel van de laatste eigenaren (Familie Van Aalst) van het landgoed tot 1987.
Betekenis van “Haar” |
Het woord “haar” komt overeen met “terp” en de bezoeker merkt dat heel duidelijk. Het bos kent twee verhogingen die de namen “grote haar” en “kleine haar” hadden of hebben. De kleine haar waarop ons huis staat, was, volgens onze buren, een aardappelveld tot net voor de bouw van het huis.
Rabattenbos |
Het bosgebied ten zuiden van ons heeft de onmisbare structuur van een “rabattenbos”. Rabatteren is een techniek waarbij de aarde uit parallel gegraven ontginningssloten werd gebruikt om de tussenliggende stroken te verhogen en daardoor droog te houden voor cultivatie. Dit kan dateren tot zelfs de 13de eeuw en nogmaals blijft heel duidelijk zichtbaar.
Tot rondom 1950 werd dit gebruikt als kapbos en brandhout werd verkocht. Toen wij arriveerden in 1991, waren de overblijvende stompen en eiken met veel stammen de stille getuigen van deze laatste activiteit. Toch was het geheel overwoekerd met bramen en het was vrijwel ondoordringbaar geworden. Zaailing berken groeiden overal en de resulterende toenemende schaduw leidde tot de dood van veel kleinere struiken en bomen. Bovendien sommige sloten waren zelfs onzichtbaar geworden. Meest opvallend was het feit dat alles stil was – er was geen gezang van vogels. Moeilijk om dit nu voor te stellen wanneer U de zonnestralen door de bomen ziet en de vele vogels die er nu zijn ziet en hoort.
Het bos in september 2014
Oude eiken en de langste beukenlaan in Nederland |
 |
| Bijna 300 jaar oude eik |
De geschiedenis van OpdeHaar is ook te merken door de grote eiken die tussen 200 en 300 jaren oud zijn. Verder heeft U de beuken die duidelijk langs lanen geplant waren. Iemand heeft ook de theorie gehad (beslist onbewezen) dat er een “sterrenbos” aanleg was met het oog op plezierjacht.
Klik op een van de foto’s voor een grotere beeld
Op de Haar gebouwd met een kompas |
 |
| Liriodendron tulipifera (links) en Abies Grandis (center) in de herfst |
Op de Haar is gebouwd met een kompas en inderdaad, onze voorgevel kijkt precies noord enz. Tot eind 2019 op het zuiden, vielen een grote Abies grandis en een Liriodendron op zoals in de foto afgebeeld. Zij waren in 1958 geplant net zoals Tilia en Kastanje met een onder beplanting van Rhododendron ponticum hybriden.
Het lot van de Abies Grandis |
De Abies grandis werd geplant toen het huis in 1958 werd gebouwd en zag er prachtig uit toen we er in 1991 kwam hier wonen. Helaas, winterstormen hebben de top van de Abies grandis in de loop der jaren echter minstens 3 keer verwijderd en na de laatste onthoofding nam de ziekte toe en in 2019 was het zo duidelijk dat de boom moest worden gekapt. Een verhoogde perk is op de plaats geconstrueerd.
De abies grandis wordt in december 2019 neergehaald door De Specht
De “abies grandis bed” in juni 2020
Stobbentuin |
De stobben zijn ook gebruikt bij het maken van een aangrenzende stobbentuin ofwel “Stumpery” als huisvesting voor een varen verzameling.
Stobbbentuin wordt in september 2020 gebouwd voor de varen verzameling
De ontwikkeling van OpdeHaar gaat nog steeds door |
Weinig anders van de vroege beplanting is overgebleven. De bestrating en rozentuin ten zuiden van het huis dateren vanuit 1987-1990. In 2020 is een lange pergola door een lichtere constructie vervangen. De overige beplanting en opzet van de vijver, bos en Millennium Tuin zijn door ons sinds 1991 gedaan en dit werk blijft doorgaan.
